Casa 19 ontwikkelde en begeleidde een innovatief leiderschapstraject bij basketbalclub Molenbeek Rebels, gericht op gedeeld leiderschap en het versterken van persoonlijke leiderschapskwaliteiten. Dit traject richt zich erop om leiderschapstaken niet enkel bij de coach of club te leggen, maar deze te verdelen binnen het team. Dit moedigt elk teamlid aan om een betekenisvolle rol op te nemen en zichzelf als leider te zien, wat persoonlijke groei stimuleert en de teamdynamiek versterkt.
Achtergrond en doelstelling
In de bruisende en diverse gemeente Molenbeek in Brussel is basketbalclub Molenbeek Rebels niet alleen een plek waar meisjes leren dribbelen en scoren. De club biedt een veilige en leerzame omgeving waarin meisjes, vaak uit kwetsbare situaties, verantwoordelijkheid leren nemen en zichzelf als leiders ontwikkelen.
Hoewel veel speelsters op zoek zijn naar sport en een sociale bezigheid als ze bij de club terechtkomen, ontdekken ze al snel dat de club meer biedt dan alleen basketbaltraining. De speelsters nemen extra verantwoordelijkheden op zich, zoals het coachen van jongere meisjes, fungeren als scheidsrechter, het opnemen van een verantwoordelijkheid als bestuurslid of ondersteunen in de kantine. Speelster Nora, helpt in haar nieuwe rol als 'rechter' om conflicten op te lossen, zowel op als buiten het veld. "Door nieuwe verantwoordelijkheden op te nemen, ontdekte ik mijn sterke kanten."
Opzet traject
Casa 19 gelooft dat leiderschap niet bij één persoon moet liggen, maar gedeeld kan/moet worden binnen een team. Leiderschapsexpert Karen Wouters, oprichter van Casa 19, licht toe: “Samen met de Rebels werken we aan gedeeld leiderschap, met een aanpak die niet alleen de coaches versterkt, maar ook de spelers. Teamleden leren verantwoordelijkheid nemen en hun sterke punten inzetten binnen het team.” Het traject start met een gezamenlijke vraag: ‘Wie zijn wij als team als we op ons best zijn?’ Vanuit deze basis worden specifieke leiderschapsrollen gedefinieerd, zoals ‘organisator’, ‘aanmoediger’ en ‘rechter’. Deze rollen spreken verschillende eigenschappen en vaardigheden aan en worden gezamenlijk toegewezen aan individuele speelsters.
De aanpak is flexibel: rollen worden aangepast aan de groei en behoeften van het team. Dit ervaringsgerichte leerproces versterkt het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van de speelsters. Basketcoach Lina: “We begrijpen nu hoe we samen leiderschap kunnen opnemen in ons team, hoe we ervoor kunnen zorgen dat niet alle verantwoordelijkheden door een of een paar personen worden opgenomen. Daardoor groeien wij als coaches steeds meer naar een rol als begeleider, in plaats van de ‘baas’ te zijn.”
Impact
De impact van het leiderschapstraject gaat verder dan verwacht. “De speelsters weten nu waar ze goed in zijn en durven daarin te groeien. Het hele team is daardoor sterker, hechter en ook beter op het veld geworden,” vervolgt coach Lina. “Het mooiste vind ik dat we onze sterktes ontdekken en hoe we die samen kunnen inzetten,” stemt Nora in. “Nu weet ik dat mijn bijdrage echt een verschil maakt. En omdat we elkaar beter begrijpen, zijn er minder onenigheden. We zijn echt een team geworden, en dat voelt super goed.”
Wenke Thewis, mede-oprichter van de club, bevestigt dit: “Teams zijn nu meer zelfsturend, en zelfs conflictbemiddeling wordt door de speelsters zelf opgepakt.” De impact van het traject heeft Karen Wouters niet verrast. "Wat mij vooral inspireert," zegt Karen, "is hoe de Rebels dit model niet alleen op het veld toepassen, maar ook een positieve invloed hebben op hun club. Het maakt niet alleen de groei van het team zichtbaar, maar ook het potentieel van de hele organisatie als maatschappelijke motor in Molenbeek.”
Een model voor de toekomst
Na de succesvolle pilootfase wordt het leiderschapstraject verder uitgerold binnen de club. Wenke: “We gaan nu ook aan de slag met andere teams. Casa 19 biedt ons een structuur en methodiek om onze kernwaarden door de hele club heen te verankeren.. Het traject heeft niet alleen onze werking geprofessionaliseerd, maar ook het zelfvertrouwen van de meisjes blijvend vergroot.”
Gedeeld leiderschap is een krachtig middel om zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid te bevorderen, niet alleen binnen sportteams, maar ook in andere sectoren zoals onderwijs en zorg, waar traditionele hiërarchische structuren vaak onvoldoende blijken. Het leiderschapstraject van Casa 19 bij de Molenbeek Rebels is een inspirerend voorbeeld van hoe gedeeld leiderschap bijdraagt aan zowel de individuele ontwikkeling van de teamleden als aan de onderlinge samenwerking en prestaties van het team. Het traject is daarmee niet alleen een krachtig instrument voor de Molenbeek Rebels, maar heeft potentieel als model te dienen voor leiderschapsontwikkeling bij jongeren in andere contexten.