‘Is het leiden met korte of met lange ‘ij’?’, krijg ik regelmatig te horen tijdens workshops. Vaak komt de vraag met het lachje van een insider, iemand die weet waar leiderschap over gaat.
‘Het is synoniem voor mij,’ antwoord ik dan en laat dan een moment van stilte. Want ik meen het. En als het over lijden gaat, zijn woorden er snel te veel aan. Het mag dan ook even inzinken op dat moment, het besef dat leiderschap vaak ook aanvoelt als een innerlijke worsteling.
Leiden heeft altijd te maken met kiezen voor iets dat groter is dan jezelf, dat je eigen kennen en kunnen overstijgt, en daar horen gevoelens van angst, ontzag, onzekerheid bij. Anders zou het niet groter zijn dan jezelf.
En als je dan de keuze gemaakt hebt, dan begint het pas. In een tunnel terecht komen. Of een draaikolk. Een roetsjbaan. Of een berg beklimmen zonder een kaart te hebben. Of van een klif vallen en niet zeker zijn dat de parachute werkt. Zoiets. Het komt met existentiële twijfel: 'Ben ik het wel?'. En met moeite, pijn en vaak ook belangrijke relaties op de proef stellen met bijhorende schuld- en schaamtegevoelens.
En bij keuze maken hoort ook het besef dat 'de beker niet aan je voorbij laten gaan' ook betekent 'tot de bodem leegdrinken', dat er geen eenvoudige weg terug of vooruit is. Dat het meer overgave is, overgeleverd zijn dan een keuze. Het gevoel van 'ik ben het, ik heb het te doen.'
